Vandaag tijdens het onderwijsfestival van Verus zat ik daar, als trotse moeder, vooraan in de zaal. Mijn zoon stond op het podium met de ‘Goed dat jij er BAND’ (schoolband), en gaf een geweldig optreden samen met Diggy Dex voor een volle zaal onderwijsprofessionals.
Ik was er voor een ochtend genieten van de muziek en het resultaat van de wekelijkse repetities en inzet van de band te zien. Terwijl de muziek de zaal vulde, volgde ik tussendoor ook het programma met Dirk de Wachter – mijn eigen vlammetje, dat soms even dooft in het hectische dagelijks leven van ‘alleen’ werken, werd aangewakkerd. De complete ochtend herinnerde me weer aan wat echt belangrijk is in het leven en in het werk dat ik (wil) doen.
Mijn zoon in de schoolband achter de piano, was voor mij een waardevol moment om bij te mogen zijn. Met als extra bonus vandaag, alles wat er rondom de muziek gebeurde. Er werd een vraag gesteld aan Dirk de Wachter, panelleden en alle leerkrachten: “Als je één uur per week les vrij zou mogen invullen, wat zou jij dan onderwijzen?” Antwoorden als psychologie, filosofie, ethiek en mindfulness kwamen voorbij. Prachtige dingen. Maar wat mij raakte, was wat Dirk zei: “Het leven is leren, en dat gebeurt vaak buiten de lesplannen die wij bedenken.”
Als (gezinshuis)ouder heb ik ervaren dat kinderen en jongeren niet allemaal ‘volgens plan’ en verwachtingen de (levens)lessen (kunnen) leren. Daar wordt het dan soms wel ingewikkeld voor hen, maar ik voel het zelf ook vaak als waar iets van mij gevonden kan worden. Het gaat dan duiken in willen weten wat er onder het gedrag zit, als we het begrijpen kan ik het wellicht een soort van verklaren, juiste hulp inzetten etc. Maar het liefste zou ik zou eigenlijk ‘gewoon’ de benadering van oprechte aandacht, ík zie/hoor je, verbinding en ‘ik ben er’ en ‘heb vertrouwen in je kwaliteiten”‘ uitstralen, zodat er ruimte is om te proberen en te leren in een tempo die past en niet is opgelegd. Het voelt vaak als ‘zo simpel’ kan het toch niet zijn. Maar dan denk ik aan de R (reguleren) van Route56, één van de belangrijkste pijlers om überhaupt aan ontwikkeling, uitdaging, toekomst en empowerment toe te komen.
Dirk de Wachter zei het treffend: “Juist die momenten, buiten de boeken en schoolplannen om, zijn vaak de meest waardevolle lessen.” Dit raakte me, omdat het me liet inzien hoe ik soms verstrikt raak in de verwachtingen van buitenaf en ‘het goed willen doen’, waardoor mijn eigen visie en wie ik wil zijn naar de achtergrond verdwijnen. Wanneer dat gebeurt, merk ik dat mijn energie en vertrouwen in wat ik doe wat afnemen. Op dat moment val ik vaak terug op theorieën en interventies, in de hoop weer de juiste weg te vinden. Maar juist dan voelt opvoeden voor mij onnatuurlijk en ongemakkelijk, en lukt het niet zoals ik zou willen. Het botst met wie ik wil zijn: authentiek, werkend vanuit verbinding, autonomie en leren door te proberen.
Wanneer ik me echter weer bewust ben van wat ik doe en wat ik wil, kan ik het omdraaien. Dan kan ik ook weer de kleine momenten zien die er wél zijn bij een jongere, de momenten waarop ze wat ze al kunnen, heel goed doen gewoon laten zien. Mijn ambulant begeleider wees me daar laatst op, toen ik dacht dat ik niet echt verbinding en ontwikkeling zag. Zij benoemde juist de kleine, waardevolle momenten die iets anders zeiden en ik over het hoofd had gezien.
Wanneer ik te veel focus op het “goed doen” volgens regels en kwaliteitskaders, verlies ik dus energie, doordat ik de verbinding met wat ik belangrijk vindt en de jongere verlies . Er blijft dan te weinig ruimte om het leven te leven en daaruit te leren. Als professioneel opvoeder wordt er natuurlijk van me verwacht dat ik wel iets bereik, maar ik merk steeds meer dat dat vooral gebeurt als ik aanwezig ben, oprechte aandacht heb en steun bied. Door mijn professionaliteit op een natuurlijke manier in te zetten, kan ik het al aanwezige in de jongeren versterken en hen helpen in hun eigen tempo te groeien. Zoals Diggy Dex in zijn nummer ‘Wie je bent’ zegt: “Wat anders kan ik doen dan naast je te staan, zien wat nog niemand ooit heeft gedaan?” Dat is wat ik steeds meer probeer te doen: naast de jongeren staan, hun groei in hun eigen tempo zien, en zo bij te dragen aan hun ontwikkeling.
Leven is leren
De jongeren met gedrag wat we niet altijd begrijpen hebben vaak andere en uitdagende levenslessen gehad, lessen die ik nooit heb gehad. Daardoor begrijp ik hun gedrag en ontwikkeling die soms net anders is dan gemiddeld wellicht ook niet helemaal. Wat ik wel zie is dat ze ontwikkelen in een tempo die boven het gemiddelde uitgaat door geduld, liefde en er gewoon zijn voor ze. Dit gaat dan niet zonder weerstand, zonder emoties met flinke uitschieters en frustratie. Liefst wil ik dan dat dat minder wordt, dat het gras niet groeit door eraan te trekken is dan soms wel frustrerend. Dan mag ik weer even terug naar jongeren te benoemen wat ik zie van de jongeren al kunnen, zodat ze daarmee in het licht kunnen gaan stappen. Aldus in het liedje van Diggy Dex: “Leven is de overwinning op zich al”.
Wat er al is zien
Ik herinner me een moment dat hier voorbij kwam. Tijdens de dagopening op school werd een bijbeltekst gelezen over het belang van niks zeggen in bepaalde situaties. In een gesprek thuis werd geroepen: “Soms is het gewoon beter om even je mond te houden.” Een simpel moment in een situatie die paste bij een gesprek tussen volwassenen, op een prima toon passend bij de context. Vandaag besefte ik weer dat op een dag zoals vandaag professionals elkaar inspireren. Ideeën hebben om het morgen anders te doen, wat ze horen mee aan de slag te gaan. Weer meer en beter te doen. Ook mijn vlammetje ging weer harder branden. Tegelijk kwam deze situatie in mijn gedachten op en dacht ik lieve onderwijsprofessionals, zien jullie ook al wat heel goed is. Een ‘gewone’ dagopening was wat bij een leerling binnen kwam. Want dit zaadje dat op school tijdens een gewone dagopening werd gepland, leidde bij ons thuis tot een mooi gesprek over grenzen, emoties en hoe je met anderen omgaat. Dus niet alleen meer toevoegen, maar vertrouwen hebben en zien van de kleine waardevolle dingen die er wellicht al jaren zijn, eeuwenoude info die een jongere raken en helpen ontwikkelen.
Als gezinshuisouder hoop ik door me steeds weer bewust te zijn en minder hard te werken, zaadjes in vruchtbare grond landen. Dat er ruimte komt om te ontkiemen.
Wie je bent
Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: we willen liefde voelen.
In de muziek klinkt de waarheid zacht,
Dat er soms teveel wordt verwacht.
Liefde, aandacht, simpel en puur,
Dat is de basis, voor lange de duur.
We leren van elkaar, elke dag,
Ieder op zijn eigen pad, zonder enige vlag.
Wie je bent, dat is wat telt,
Laat je kwaliteiten stralen, jij bent al een held
Dus doe gewoon, zie wat er is,
Want het leven is leren, in alles wat je mist
probeer en vindt, in elke stap die je zet,
Samen groeien we, hand in hand, in het pad dat je net zet.
